Over Een klein wit pannenkoekje van Gijsbert Dijker.
Door Menno van der Beek
Toegegeven, ik kocht het blind vanwege de kleur, pauselijk paars, en de gimmick – een niet geconsecreerde hostie op de binnen-omslag geplakt – en het onderwerp, in casu Gerard Reve. De schrijver Dijker gaat in de 34 pagina’s van dit boekje op zoek naar de eventuele tastbare overblijfselen van de postale relatie van Gerard Reve met Professor Grossouw. Grossouw was een zeer geleerd man, die bij twee ongetrouwde tantes van de schrijver op kamers had gewoond, en met Reve van gedachten wisselde, per brief, ten tijde van de troebelen die Reve in de jaren zestig had rond zijn proces wegens Godlastering. De zussen waren in het ouderlijk huis blijven wonen, en voor enige tijd was dat dus ook het adres van Grossouw, die dus correspondeerde met Reve.
Gijsbert Dijker gaat op zoek naar een envelop, als symbool en aanraakbaar bewijs van die correspondentie, want die wil hij als ex-katholiek en als liefhebber van Reve zo graag inlijsten: de correspondentie van de man die bij zijn tante woonde en de volksheld, maar dan tastbaar geworden. En de brandende vraag is, of de professor en de volksschrijver elkaar buiten hun kleine correspondentie om ooit hebben ontmoet: de erven Reve worden geraadpleegd, en Dijker duikt in de geschiedenis. Op zoek naar de envelop die om een lijst roept. De geschiedenis, een verhaal, maar dan om beet te houden.
Zonder de clou te willen bederven, men wordt niet zeer verrast en aan het eind hangt er weinig aan de muur. Het goede nieuws is, dat de belangstelling van de schrijver tijdens het schrijven haast als vanzelf kantelt van de missende envelop richting de mis van zijn jeugd, en richting de precieze biografische omstandigheden van Grossouw en de procedure bij het bestellen van hosties. Het is precies het soort boekje dat bij een mijmerend bezoek aan een park een klein uur kan afleiden van de soms iets grauwe realiteit van alledag. In bepaalde zin vult het in die zin de leegte die bij Dijker vermoed mag worden nu hij zo zelden de Mis nog bezoekt.
Een klein wit pannenkoekje, Gijsbert Dijker, over Willem Grossouw, de dames D. en Gerard Reve, De Weideblik, Varik 2021