• door Leendert van der Sluijs •

Over Willem Barnard, In wind en vuur   |

Wat ik van Willem Barnard leerde is woorden op waarde schatten, die woorden dus spellen en uit-spellen, uit-spreken – laten uit-klinken.
Er is nu eenmaal een dubbele bediening: die van het Woord en die van de woorden. En hoe het Woord klinkt, zo klinken de woorden.
Er is een taal te winnen, een eigen taal. Geen geheimtaal, maar een moedertaal. Een taal die zingt en die gezongen wil worden. In het begin was het Woord en het zingt. Het is muziek, de woorden op noten gezet, op voetnoten bij de tekst die geschreven wordt, waarvan God wel de auteur moet zijn.
Er is per openbaring al een heel boek geboren, een handvol, uit een samenstel van vijf. Dat als tora, wegwijzing, vooruit wijst, richting kiest, dat vraagt beantwoord te worden, beaamd, op handen gedragen en in de mond genomen, ter harte.

En wat ik nu schrijf voegt zich erbij, het zingt of wringt, en wat ik belijd is dat ik per woord wordt gered, per taal gevonden. Dat wie mij uitspreekt de grammatica kent, de grammatica van de schepping die we zijn, de tekentaal, de tekening, het ontwerp voor later, voor wat het worden zal, ‘waterpas op lange baan’ geschoven, omdat een stem ‘de stomme ring van het bestaan’ doorbrak (zo Van der Graft alias Barnard: ‘Aangaande Abraham’) – zoals het de aartsvader gebeurde, hij hoorde het ongehoorde, het nog ongezegde, zingen. Elke taal is klanktaal van hoger orde. Elk lied een vergeet me niet.

Willem Barnard, hij was ook Guillaume van der Graft; de dominee ook een dichter, of de dichter ook een dominee, maar hij was niet de 19-de eeuwse dominee-dichter. Zijn liederen ving hij uit de hoge lucht of viste hij uit diep water, en toen hadden de vissen vleugels en doken de vogels onder zijn dak.
De mens is vis noch vogel, maar er is wel – zo wist hij zeker – een visserman, ‘die draagt het water onder zijn voeten / die draagt een boom op zijn rug / die draagt op zijn hoofd een vogel’. Wie zo kan dichten moet wel zingen, dat het een lieve lust is.

En dus prijzen we ons gelukkig met de in aantocht zijnde bundeling van alle liederen Barnards. Gerda van de Haar, hoofdredacteur van Liter, voert ook daarvan, samen met Klaas Touwen, de hoofdredactie. Met medewerking van dichters, theologen en hymnologen.
Van de Haar en theoloog Van Voorst zullen er al moedertaal vertalend over vertellen op 17 november in het Koetshuis van de Herberg te Oosterbeek tijdens een middagbijeenkomst voor predikanten, voorgangers en kerkelijk werkers. Ook literair geïnteresseerden zijn welkom. Alleen wie zingt wordt gezegend.

• In wind en vuur van Willem Barnard zal voorjaar 2023 verschijnen bij uitgeverij Skandalon. Een driedelige uitgave van al zijn liederen met liturgische, Bijbelse, theologische en muzikale uitleg.