• door Leendert van der Sluijs •
De dansvloer is van iedereen van Maaike de Wolf werd de Herman de Coninckprijs 2025 toegekend. De jury over de bundel: ‘De […] wrede intimiteit van de dansvloer in woorden te willen vatten: dat is de originaliteit van deze bundel.’
Niet eerder vond ik een bundel zo spannend. In De dansvloer is van iedereen zijn er uiteraard gedichten over een thema (gedichten die iets – wat dan ook – bij kop en staart pakken), maar afwisselend zijn er ook prozagedichten en poëtische mini-geschiedenissen. Bijvoorbeeld, na het themagedicht ‘Onverharde wegen’, met daarin een prachtzinnetje als ‘Ik zoek de onverharde wegen richting grens’, volgt het prozagedicht ‘Woensdag’, over hoe bij een slagerij ‘de vloeren nauwelijks merkbaar verschuiven en / alles vlug een nieuwe plek inneemt’. En ja, de kleine geschiedenissen, in woorden ondergebracht! Het rechttoe rechtaan-gedicht ‘Geschiedenissen’ stelt een vraag: ‘In welk van mijn geschiedenissen ben ik het beste af / of pas ik beter in wat me nog te wachten staat?’ Het is een vraag die vooral vraag moet blijven, het is zo’n mooie vraag. Een vraag die blijft hangen, maar tegelijk het geheel een bodem, een bedding of stuwing of richting geeft. Met deze vraag vraagt de dichter de lezer ten dans.
Elke dichtbundel laat zich op talloos veel manieren lezen, meer nog dan een roman. Toch denk ik dat een goede dichter hints geeft. Het is de afwisseling van categorieën die deze bundel zo spannend maakt. Ze verhouden zich als ijsschotsen, kruiend ijs en poolvlakten, want op de dansvloer van Maaike de Wolf wordt wel gedanst, maar niet onbezorgd of ongevaarlijk. Het leven in een stad of op een dorp heeft namelijk steeds te lijden onder de winter. Zoveel het in een land als Narnia door wrede betovering altijd winter is, zo groot is de rol die Maaike de Wolf ijs toedenkt. ‘[Als] het huis alleen achterblijft / kan het ijs er groeien, het woekert / kristallen tot aan het plafond // de inpandige constructie kraakt […] rijen boeken gevangen in de klomp’. In welke betovering zit ik als lezer gevangen? Of als ik kan dansen, is het misschien vooral schotsen springen? Waar ik leef en beweeg, kan het me te koud onder de voeten worden?
De dansvloer is van iedereen (ook van Maaike de Wolf), kreeg de Herman de Coninckprijs toegekend. We kunnen ons gelukkig prijzen met dichters die de bijl van Kafka hanteren en een weg door het culturele ijs hakken. Overigens is zowel het omslagontwerp als de typografie van het binnenwerk van de bundel van Steven van der Gaauw. De wervelende dans geheel en al ten goede.
• N.a.v. Maaike de Wolf, De dansvloer is van iedereen – Gedichten. Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam/ Antwerpen 2024, 72 blz., € 20,-
