• door Jetty Huisman •

Over Wulk van Myrte Leffring   |

Komm in mein Boot / Ein Sturm kommt auf und es wird Nacht

| Deze bijna bijbels aandoende woorden gaf Myrte Leffring als motto aan haar nieuwe dichtbundel mee. Een motto dat naadloos past bij de hoofdpersoon, Lea Noorderveen. Wie Lea heet is misschien niet de favoriet. ‘Jij was de uitverkorene / de engel / de blonde engel’, zegt ze van haar jongere zus, Kim. Maar Lea houdt van Kim en wil haar koste wat kost beschermen, iets wat haar ouders nalaten: de verhaallijn van Wulk.

Myrte Leffring is dichter en hoofdredacteur van Awater, dat is opgericht door Gerrit Komrij ‘om poëzie toegankelijk te maken voor een breed publiek’. Leffring doet dat met enthousiasme, door boekhandelsbezoek, muziek en deze bijzondere uitgave. Wulk is een tweeluik: een roman met de ondertitel Vallen en een bijbehorende dichtbundel met de ondertitel Opstaan. Het idee: de combinatie van proza en poëzie werkt drempelverlagend voor wie weinig gedichten leest.

Als de windingen van een wulk draait de vertelling, kronkelt die zich steeds dichter naar de waarheid

Wulk is strak gecomponeerd: de roman telt 67 hoofdstukken, de bundel 67 gedichten, beide voorafgegaan door een proloog. Dan zijn er ook nog motto’s en ondertitels. Genoeg houvast dus voor de lezer.
De hoofdstukken spelen zich afwisselend af in 1996 en 2006. Tijdens een vakantie in Normandië verdwijnt de moeder van Lea en haar jongere zus Kim. Twintig jaar later krijgt Lea ineens een bericht van Kim, die ze dan al vijftien jaar niet heeft gezien. In de roman wordt langzaam uiteengezet wat er is gebeurd, hoe de verwijdering tussen de zussen is ontstaan. De gedichten voegen poëtisch commentaar toe aan die verzwegen wereld. Als de windingen van een wulk draait de vertelling, kronkelt die zich steeds dichter naar de waarheid.

Een geslaagd voorbeeld van zo’n gekoppelde prozatekst en dichtregels vind je in het titelhoofdstuk. Een observatie van de veertienjarige Lea in de roman:

Het lijkt me best fijn om een schelpdier te zijn. Een beetje meewiegen met de stroming, wat rondhangen. Het lijkt me niet dat schelpdieren diepe gedachten hebben, of grote zorgen. Ze zijn. Dat is genoeg.

Die tienertaal klinkt zo in poëzievorm:

ik glimpdroom mij
een schelpdier, licht
wiegend in de stroming
oeverloos rondhangen

De roman staat als een huis. Gewapend met de kennis die de prozatekst biedt kun je de gedichten ontsluiten. Of het andersom werkt is de vraag. Maar wie koudwatervrees had voor poëzie wordt door dit genre-experiment ongemerkt over de streep gehaald. Een hele prestatie.

Onlangs werd Wulk gepresenteerd in de Leidse poëziewinkel Index. Tijdens de boekpresentatie klonken chansons die pasten bij de roman.
Niet ‘Komm in mein Boot’. Het motto komt uit het lied Seemann, van de band Rammstein. Daarin komen ook deze regels voor:

Sie sprachen nur von deiner Mutter
so g’nadenlos ist nur die Nacht.

• N.a.v. Myrte Leffring, Wulk – Vallen & Opstaan, Een tweeluik in proza en poëzie. De Meent 2022, 208/88 blz., € 26,90